Een warmtepomp haalt de warmte uit de omgeving: uit de lucht, het water of de bodem. En reken maar, er is voldoende warmte in de natuur, zelfs om een grote woning te verwarmen. Verwarmen met een warmtepomp is zeer goedkoop omdat ze 3/4 van de nodige warmte gratis uit aarde, water of lucht haalt. Bovendien biedt het systeem een zeer hoog rendement, waardoor de investering zeker wordt terugverdiend.

Warmtepompen kunnen worden gebruikt voor elke verwarmingsinstallatie, zowel bij nieuwbouw als bij renovatie. Bij voorkeur systemen die op lage temperatuur werken zoals vloerverwarming of wandverwarming, maar ook oudere installaties met radiatoren werken perfect met warmtepompen.

Een warmtepomp werkt net zoals een koelkast. Die wordt koud omdat er in het vriesvak een verdamper zit waarin een koelmiddel circuleert. De voedingswaren in de koelkast geven hun warmte af aan de verdamper en die warmte verlaat de koelkast via een condensor (= zwart metalen rooster) aan de achterkant. De warmtepomp haalt op dezelfde manier warmte uit het milieu. Dankzij de zon zitten er in de aarde, het water of de lucht, altijd en overal – ook in de winter – enorme massa’s warmte opgeslagen. Het is deze warmte die wordt gebruikt om een woning te verwarmen.

Alle soorten warmtepompen nemen bij lage temperatuur warmte op die bij hoge temperatuur weer wordt afgegeven. De meeste warmtepompen werken door een koelvloeistof bij lage temperatuur te laten verdampen en de damp bij hoge temperatuur te laten condenseren. In het eerste geval moet het kookpunt dus worden verlaagd en in het tweede geval verhoogd. Het kookpunt kan worden verhoogd door de druk op te drijven met een compressor (pomp); het kookpunt kan worden verlaagd door de druk te laten zakken via een expansieventiel. Dit proces van verdampen, comprimeren, condenseren en expanderen is een gesloten kringloop voor het rondstromende koelmiddel.

Voordelen

• zeer laag verbruik
• milieuvriendelijk (bv lagere CO2 uitstoot)
• kan verwarmen en koelen
• onderhoudsvrij
• levensduur van meer dan 20 jaar
• schoorsteen is overbodig
• geen stookolieput nodig
• kan bij industriële processen toegepast worden om restwarmte te hergebruiken

Nadelen

• grote investering
• grotere dimensie van radiatoren of vloerverwarming vereist
• opwarming gebeurt bij lagere temperaturen en verloopt dus trager
• een warmtepomp met horizontale collector vereist een grote oppervlakte, bij andere systemen is een specifieke ligging nodig

Lucht/lucht warmtepomp

Een lucht/lucht warmtepomp onttrekt de warmte uit de buitenlucht en geeft deze binnen weer vrij, zo kan u genieten van een snelle manier om te verwarmen. Koelen kan ook, dan wordt de warmte van binnen naar buiten gebracht. U geniet van een permanent en aangenaam comfort.

Lucht/water warmtepomp

Bij lucht/water warmtepompen wordt de energie onttrokken aan de buitenlucht en omgezet tot een hogere temperatuur. Hierbij wordt de warmte afgegeven aan water. Dit is een ideaal systeem voor een verwarming van een woning. Het water dient meestal slechts tot 38 °C opgewarmd te worden, waardoor een erg hoog rendement bereikt kan worden door de lage condensortemperatuur. Daarnaast is het ook nog mogelijk om met sommige lucht/water warmtepompen te koelen. Dit verhoogt het comfort in de woning. Er is geen bodembron nodig, waardoor de investering lager uitvalt.
Conclusie: Dit systeem is geschikt voor de verwarming (en koeling) van een woning, zowel in bestaande bouw als nieuwbouw.

Water/water warmtepomp

Een water/water warmtepomp onttrekt energie uit het water in de bodem (grondwater). Er zijn verschillende mogelijkheden:

1) Water oppompen uit rivier of meer
Indien er een waterloop of meer in de buurt is, kunt u daaruit water oppompen, het door het warmtepompsysteem laten lopen via een scheidingswisselaar en dan weer lozen. Daarbij moet er wel een goede filter voorzien zijn. Het rendement ligt dan relatief hoog, aangezien een rivier of meer meestal niet helemaal dicht vriest en de temperatuur normaal niet onder de 4 °C komt te liggen. Ook zal er geen uitputting van de bron ontstaan omdat die continu vervangen wordt.
Conclusie: Dit is slechts toepasbaar in uitzonderlijke gevallen omdat de woning bij een waterloop gelegen moet zijn. Indien mogelijk is dit wel een goede keuze. In België is dit soms verboden.

2) Verticale grondwarmtewisselaar
In dit geval wordt er een put geboord, het nodige debiet hangt af van de grootte van de te verwarmen oppervlakte. In die put vloeit water door pijpen. Het water neemt de warmte van de diepe grondlagen op en wordt weer naar boven gepompt. Door de grote diepte is de temperatuur niet seizoensafhankelijk. Voor dit type is wel een vergunning nodig om de put te kunnen boren.
Conclusie: Bij dit type is er weinig ruimte maar wel een vergunning nodig. De kostprijs voor het plaatsen ligt wel hoger dan bij de voorgaande gevallen.

3) Warmte putten uit grondwater
Hierbij worden er twee putten geboord, uit de ene wordt het grondwater opgepompt waaruit de warmte komt, in de andere wordt het koude water dan weer geloosd (het vrij lozen van afvalwater is niet toegestaan in België vanwege de grote waterverspilling). Dit systeem heeft een groter rendement dan het vorige maar de kostprijs van de installatie ligt natuurlijk hoger omdat ook die tweede put geboord moet worden. Dit systeem heeft grote voordelen wanneer u de woning ook wilt koelen. In de winter is het grondwater namelijk warm; doordat de warmte hieruit onttrokken wordt, koelt het weer af. Dit afgekoelde grondwater wordt weer opgeslagen in de andere put, zodat het in de zomer gebruikt kan worden om de woning te koelen. Hierdoor warmt het grondwater weer op, en die warmte kan weer opslagen en in de winter gebruikt worden.
Conclusie: Dit is een systeem met één van de hoogste rendementen maar de kostprijs van de installatie ligt ook vrij hoog.